İnternet’in kötü adamları

Tuncer Üney
(TBV Projeler Koordinatörü)

İnternet dünyası nereden bakarsanız bakın gerçek dünyanın elektronik ortamdaki bir kopyasıdır. Gerçek yaşamda olan hemen her şeyin orada elektronik bir benzeri yaratılmıştır.

İnternet’te de evler (homepage), pazaryerleri, işyerleri, okullar ve insanlar vardır. Milyonlarca kişinin girip çıktığı, dolaştığı bu elektronik dünyada, gerçek dünyada olduğu gibi iyi insanlar, kötü insanlar vardır: İş adamları, pazarlamacılar, bunlardan ürün ve hizmet alanlar vardır. Okullar, öğrenciler, öğretmenler, bankacılar, onların müşterileri vardır.

Bu insanlar arasında ne yazık ki; evinize girip bilgilerinizi, bankadan, kredi kartınızdan paranızı çalan hırsızlar vardır, evinize girip işgal eden, virüs yollayarak işlerinizi bozan anarşistler vardır. Dahası, istenmeyen iletiler yollayarak defalarca kapınızı çalan yüzsüz satıcılar da vardır.

Bunların verdiği zararlar giderek önemli boyutlara ulaşıyor. Kendimden örnek vereyim. Her sabah işe geldiğimde, yaptığım ilk iş, bilgisayarımı açıp elektronik postama bakmaktır. Her gün ellinin üzerinde ileti alıyorum.

İşe gelemediğim günlerin ertesinde bu sayı yüzleri aşıyor. Bunların arasından beni uzaktan ve yakından ilgilendirmeyen ve tanımadığım kişilerden gelen iletileri ayıklamak durumunda kalıyorum. Bu oldukça vaktimi alıyor. Son yıllarda bana gelen iletilerin içinde bu tür istenmeyen iletilerin oranı yüzde 80 düzeyine ulaştı.

İstatistikler dünyada bunların yüzde 70 oranında olduğunu gösteriyor. Birileri senin benim e.posta adreslerimizi topluyor, yasal olmayan yollardan satıyor. Adresleri alanlar kendilerinin veya ürünlerinin tanıtımını yapmak üzere bu adreslere sayısız ileti yolluyor. Bu yolla ürün alan kaç kişi vardır, bilemiyorum. Ben şimdiye kadar bunlardan bir şey satın almadım. Ahlakî olmayan bu davranış sonucu ne kadar iş gücü kaybedildiğini hesaplamak olanaklı değil.

Dikkat İnternet’te hırsız var!

İnternet üzerinden virüs yayarak ya da evinizi işgal ederek bilgisayarınızı çalışamaz duruma getirenlere, bilgilerinizi ve bunun sonucu paranızı çalanlara ne demeli? Yeteri kadar önlem almadı iseniz, vay halinize! Bilgisayarınız bir anda çalışamaz olur. Bilgileriniz bozulur. Eğer yedeklememişseniz günlerce, aylarca emek vererek ürettiğiniz bilgilere bir daha erişemezsiniz.

Şifrenizi ele geçirirlerse paranızı anında çalarlar. Bu insanların hedefi yalnızca siz değilsiniz. Milyonlarca İnternet kullanıcısıdır. Niye yaparlar bunu? Aslında yanıt çok basit. Birincisi hırsızlık. İkincisi ise bu yolla evinize girmeyi, dünyaya virüs bulaştırmayı, bilgisayarları çalışamaz duruma getirmeyi başarabilmiş olmaktan duydukları kişisel tatmin olsa gerek. Verdikleri zararın boyutları ve maliyeti onları ilgilendirmemektedir.

Bir dostumun söylediği gibi, kötü insanlar kendilerine elektronik ortamda gerçek dünyadakinden daha fazla olanak yaratabiliyor. Örneğin bir hırsız gerçek dünyada bir gecede 1 veya 2 eve girip soyabilirken, elektronik ortamda bir gecede binlerce eve girebiliyor. Elektronik ortamdaki bu kötü insanlar, gerçek dünyanın insanları. Elektronik olarak bizim yarattığımız robotlar olmadığı için onları iyi insanlar olarak oyunun içinde tutamıyoruz.

O nedenle bu insanlarla mücadele yöntemlerimizi geliştirmek durumundayız. Bireysel kullanıcılar olarak hepimizin yapabileceği şeyler var. Bunların bir kısmı maliyetli, ne yazık ki. Bir kısmı ise bizim davranışlarımızla ilgili.

Yerimizin sınırlı olması nedeniyle, hukuki ve teknik ne tür önlemler alınabileceği başka bir yazının konusu olabilir. Ancak şunu söyleyebilirim ki, İvHP (İnternet ve Hukuk Platformu) (ivhp.org.tr ) bir çalışma grubu oluşturdu.

Bilgisayar kullanıcılarını bilgilendirecek bir kılavuz hazırlayacak. Bundan da önemlisi, kötü insanlarla mücadelenin daha etkin ve başarılı olabilmesi için bireysel mücadelenin yanında birlikte mücadelenin yolları da araştırılıp önerilecek. Umarım işe yarar bir şeyler ortaya çıkabilir.

Kötülerden ve kötülüklerden kaçının diyorum.

---

(Not: Sayın Üney'in bu yazısı Hürriyet "e-yaşam eki"nde yayınlamıştır.)

---